Posts Tagged With: កំពង់ចាម
រូបថតដ្រូន ក្រុងកំពង់ចាម
កាលពីពីរខែមុន បានទៅស្រុកហើយបង្ហោះដ្រូនម្ដងដែរ (អាចអាននៅទីនេះបាន)។ ខែនេះទៅម្ដងទៀត ប្លង់ក៏មិនខុសគ្នាដែរ គ្រាន់តែហ៊ានបង្ហោះខ្ពស់ជាងមុន (ឡើងជិតដល់កម្ពស់៥០០ម៉ែត្រ) និងហោះលើផ្ទៃទន្លេតែម្ដង។
វីដេអូបិទឆាក៖
រូបថតដ្រូន ក្រុងកំពង់ចាម
ខ្ញុំខានសរសេរនៅទីនេះយូរគ្រាន់ដែរ ព្រោះមិនបានទៅស្រុកសោះប្រមាណកន្លះឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។ កាលពីអាទិត្យមុន ខ្ញុំសន្សំលុយកាក់សេនខ្ញុំទិញបានដ្រូន DJI Mini 2 Combo តម្លៃគួរសម (អ្នកអានចង់ដឹងឆែករកមើលខ្លួនឯងទៅ) ដែលខ្ញុំប៉ងចង់បានតាំងពីបីបួនឆ្នាំមុន។ ទិញបាន មិនទាន់ចេះប្រើ មិនទាន់ចេះតម្លើង នៅភ័យៗពេលបង្ហោះម្ដង។ ដោយសារនៅភ្នំពេញពិបាកបង្ហោះ (ប្រសិនបើបើក GPS នៅកន្លែងមួយចំនួនដ្រូនវាមិនឡើងតែម្ដង គឺគេបានចង code ជាប់) ដូច្នេះខ្ញុំក៏ឆ្លៀតជិះម៉ូតូទៅស្រុកកំណើតដើម្បីបានបង្ហោះនិងថតរូបស្រុកភូមិពីលើមេឃមក។ ផ្លូវឥឡូវស្រួលទៅស្រួលមកទាំងផ្លូវលេខ៦អា និងផ្លូវតាមមាត់ទន្លេ។ ជាទូទៅ ខ្ញុំជិះតាមផ្លូវមាត់ទន្លេកាត់ស្រុកកងមាស ដោយបត់តាមកន្លែងច្រមុះជ្រូករកោរកោង ដែលចំណេញបាន២០គ.ម (ចម្ងាយសរុប១០៥គ.ម.) ម៉្យាងផ្លូវក៏ស្ងាត់ល្អ និងមានវត្តចំណាស់ៗមួយចំនួន សម្រាប់អ្នកបុរាណវិទ្យាតូចតាចដូចរូបខ្ញុំថតរូបទុក។
និយាយទៅ ទាក់ទងនិងរឿងថតរូបនេះ ខ្ញុំថតយូរក្រែលដែលហើយតាំងពី២០១១ (ខ្ញុំមិនចង់ល្បីអីទោះ ព្រោះសមត្ថភាពមានកម្រិត) ហើយគោលដៅរបស់ខ្ញុំគឺ ប្រាសាទ វត្ត ទេសភាព និងអ្នកស្រុក (ខ្ញុំអត់ចេះថតរូបការ រូបបង្ហាញម៉ូតអីទេ)។ ចំពោះដ្រូននេះ គឺទិញដើម្បីថតប្លង់ប្រាសាទពីខាងលើម្ដង ដើម្បីបានពិនិត្យប្លង់ជាក់ស្ដែងដែលអាចសម្រួលដល់ការសិក្សា (មិនដឹងពេលណាបានសិក្សារួច)។ និយាយរឿងហ្នឹង ចេះតែមានអ្នកនេះអ្នកនោះមកសរសើរ តែមិនដឹងគេចង់បានអីឱ្យប្រាកដ ហាហាហា បើសរសើរចឹងម៉េចមិនជួយផង ក្រែងថាស្រលាញ់វប្បធម៌ដែរ? ហើយបើអត្ថបទវិញសរសេរឡើងរាប់រយហើយខ្ញុំ យកជាការមិនកើតទាំងអស់ ចឹងបានគ្មាននរណាគេជួលសរសេរដាក់ វេបសាយ ល្បីៗ ដើម្បីបានលុយទុកដើរលេងទៀត។ សរុបមកវិញ ចាយលុយខ្លួនឯងទៅ ទើបមិនឈឺក្បាលហាលថ្ងៃ ព្រោះអ្នកខ្លះធ្វើសរសើរៗនោះ គ្មានទៅរបេះមួយរៀលចេញទេ។
សៀវភៅកំពង់ចាម និម្មិតរូបនៃឥស្សរភាព
សៀវភៅ កំពង់ចាម៖ និម្មិតរូបនៃឥស្សរភាព ត្រូវបានរៀបរៀង និងចងក្រងដោយ លោក ធុច ផាត អតីតអភិបាលក្រុងកំពង់ចាម។ ខ្ញុំមិនមានព័ត៌មានអ្វីអំពីលោកនោះទេ ព្រោះត្បិតជាអ្នកកំពង់ចាមមែនតែខ្ញុំមិនដែលដឹងរាក់ជ្រៅរឿងការងាររដ្ឋបាលខេត្តនោះទេ។
ជាចៃដន្យ ខ្ញុំប្រទះឃើញសៀវភៅនេះនៅតូបលក់សៀវភៅមួយនៅក្រោយវិទ្យាល័យព្រះស៊ីសុវត្ថិ។ ជាធម្មតា សៀវភៅដែលទាក់ទងនឹង «ខេត្តកំពង់ចាម» ខ្ញុំទិញភ្លាមដោយមិនចាំបាច់អាន ព្រោះ «កំពង់ចាម» ជាស្រុកកំណើត តិចឬច្រើនក៏គង់ដឹងព័ត៌មានពីទីដែលចិញ្ចឹមសាមីខ្លួនតាំងពីក្មេងវ័យ។ ខ្ញុំព្យាយាមជារឿយៗ រកមើលព័ត៌មាន សៀវភៅ អត្ថបទនានាដែលទាក់ទងអំពីស្រុកកំណើតមិនឱ្យដាច់នោះទេ។ សង្ឃឹមថាអ្នកកំពង់ចាមផ្សេងទៀត ជួយការងារនេះឱ្យចម្រើនទៅមុខបានវែងឆ្ងាយ។
ចំពោះសៀវភៅនេះគ្មានបញ្ជាក់ថ្ងៃបោះពុម្ព ចំនួនសៀវភៅបោះពុម្ព គ្រឹះស្ថានបោះពុម្ពនោះទេ បើទោះក្នុងអារម្ភកថាសរសេរថាថ្ងៃទី៥ សីហា ២០១៤ ក្ដីតែប្រហែលជាថ្ងៃចាប់ផ្ដើមសរសេរទេ។ សៀវភៅនេះទំនងជាបោះចម្លងនៅរោងពុម្ពណាមួយក្នុងចំនួនតិចក្បាល។ ខ្ញុំសុំបង្ហាញជំពូកនានានៃសៀវភៅនេះតាមលំដាប់ តែខ្ញុំមិនអាចចម្លងសេចក្ដីទាំងស្រុងនៃសៀវភៅនេះមកបង្ហាញបានទេ ព្រោះវាខុសនឹងច្បាស់កម្មសិទ្ធបញ្ញា។ សៀវភៅនេះមានសរុបចំនួន ១០៥ទំព័រ។
ឈ្មោះជំពូក | ទំព័រ |
---|---|
អារម្ភកថា | i |
អត្តសញ្ញាណនៃខេត្តកំពង់ចាម | ទំព័រ ០១ |
អំពីការវិវត្តន៍នៃស្ថានភាពប្រវត្តិសាស្ត្រខ្លះៗដែលពាក់ព័ន្ធនឹងខេត្តកំពង់ចាម | ទំព័រ ០៣ |
ថ្នាក់ដឹកនាំខេត្តកំពង់ចាម ពីសម័យអាណានិគមនិយមបារាំងមកដល់បច្ចុប្បន្ន | ទំព័រ ១៧ |
អំពីទិដ្ឋភាពភូមិសាស្ត្រ និងសង្គមខ្លះៗរបស់ខេត្តកំពង់ចាម | ទំព័រ ៥២ |
ស្ថានភាពរបស់ក្រុងកំពង់ចាម | ទំព័រ ៧៣ |
ព្រះរាជពិធីច្រត់ព្រះនង្គ័លឆ្នាំ២០១៣ | ទំព័រ ៧៧ |
កំពង់ចាម និម្មិតរូបនៃឥស្សរភាព | ទំព័រ ៨៥ |
កម្រងរូបភាពអនុស្សាវរីយ៍ខេត្តកំពង់ចាម | ទំព័រ ៩០ (១) |
ឯកសារពិគ្រោះ | ទំព័រ ១០២ (១) |
ព័ត៌មាន៖ អគ្គីភ័យនៅមហោស្រពព្រះសីហមុនី កំពង់ចាម (២០១៨)
កំពង់ចាម ថ្ងៃទី១២ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៨
សាលមហោស្រពព្រះសីហមុនី ខេត្តកំពង់ចាម ស្ថិតក្នុងភូមិទី១៥ សង្កាត់កំពង់ចាមរងការឆេះអស់មួយចំហៀងកាលពីវេលាម៉ោង៦ និង៣០នាទី ព្រឹកថ្ងៃទី១២ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៨។ ស្នងការដ្ឋាននគរបាលខេត្តបានប្រើរថយន្តពន្លត់អគ្គីភ័យចំនួន២គ្រឿង និងកម្លាំងនគរបាលក្រុងកំពង់ចាម និងកម្លាំងអន្តរាគមន៍នគរបាលខេត្តកំពង់ចាមជាច្រើននាក់ ជួយសម្រួលចរាចរណ៍និងប្រតិបត្តិការជួយពន្លត់បានទាន់ពេលវេលាមិនឱ្យប៉ះពាល់ដល់ទីតាំងផ្សេងនោះទេ ហើយក៏មិនមានរបួសដែរក្រោមវត្តមាន លោក គួច ចំរើន អភិបាលនៃគណៈអភិបាលខេត្តកំពង់ចាមដែលបានទៅដល់កន្លែងកើតហេតុផងដែរ។
មូលហេតុត្រូវបានគេបន្ទោសថាមកពីទុស្សេចរន្តអគ្គិសនី។ ទីតាំងសាលមហោស្រព ព្រះសីហមុនីខេត្តកំពង់ចាមគ្រប់គ្រងដោយ ឈ្មោះ យ៉េន សារិទ្ធ ភេទប្រុស អាយុ៥៧ឆ្នាំ នៅភូមិព្រែកដើមចាន់ សង្កាត់សំបួរមាស ក្រុងកំពង់ចាមខេត្តកំពង់ចាម ។
សម្ភារៈខូចខាតៈឆេះកៅអី ដែកពូកចំនួន៨៥ ស្មើរ១០% ឆេះ និងខូចខាតពិដានម្នាងសិលាខាងលើទាំងស្រុង១០០% ឆេះជញ្ជាំងកាំម្ញីមួយចំហៀងទាំងស្រុង ឆេះទ្វារឈើចេញចូលចំនួន២សន្លឹក។ មិនដឹងថាត្រូវចំណាយប៉ុន្មានសម្រាប់ជួសជុល ឬក៏លក់ចោលដូចសាលមហោស្រពទន្លេរបាសាក់ កេរ្តិ៍សម្តេចឪដែលរងការឆេះដែរតែមិនជួសជុលនោះឡើយ៕
ប្រភពដើម៖ ចម្លងទាំងស្រុកពីវេបសាយ មាតុភូមិ៖ ឆេះមហោស្រពខេត្តកំពង់ចាមអស់មួយចំហៀងមិនដឹងថាជួសជុលឬលក់ដូចមហោស្រពទន្លេរបាសាក់នោះទេ?
អត្ថបទដូចគ្នានៅសារព័ត៌មានដទៃទៀត៖
ព័ត៌មាន៖ ប្រវត្តិស្ពានឫស្សីនៅខេត្តកំពង់ចាម
ថ្ងៃ០៦ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៦ ដោយ៖ សុខ សូត្រប្រាថ្នា
ស្ពានឫស្សី ឬស្ពានប្រដឹស នៅខេត្តកំពង់ចាម ដែលធ្វើសម្រាប់ឆ្លងកាត់ទន្លេមេគង្គ ពីក្រុងកំពង់ចាម ទៅកាន់ទឹកដីកោះមួយចំនួនរួមមានកោះប៉ែន កោះមិត្ត កោះព្រលូង កោះសូទិន ជាដើម។ ស្ពានមួយនេះ បានផ្ដល់ប្រយោជន៍ជាច្រើនសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋដីកោះ និងដីគោក អាចឆ្លងកាត់ទៅវិញទៅមក ម្យ៉ាងប្រយោជន៍មួយផ្នែកទៀត គឺអាចទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរជាតិ និងអន្តរជាតិមកលេងកម្សាន្តទៀតផង។
តើស្ពានឫស្សី ឬស្ពានប្រដឹសនេះ មានប្រវត្តិយ៉ាងដូចម្ដេចខ្លះ?
ស្ពានឫស្សី ដែលមើលទៅមានប្រវែងដាច់កន្ទុយភ្នែក សម្រាប់ផ្សារភ្ជាប់រវាងប្រជាពលរដ្ឋដីគោក និងពលរដ្ឋរស់នៅដីកោះ ក្នុងទឹកដីខេត្តកំពង់ចាម។ ស្ពាននេះ មានប្រវែងជិត ១ពាន់ម៉ែត្រ កសាងឡើងសម្រាប់ឆ្លងកាត់នៅរដូវប្រាំង ហើយរដូវវស្សាត្រូវជំនួសដោយទូកដ ឬសាឡាង។ ស្ពានឫស្សី មិនត្រឹមតែសម្រាប់ភ្ជាប់ពីក្រុងកំពង់ចាម ទៅកាន់កោះប៉ែន ដើម្បីសម្រួលដល់ពលរដ្ឋរស់នៅទឹកដីស្រុកកំពង់សៀម និងស្រុកកោះសូទិន ប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែវាជួយដល់អ្នកទេសចរធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់ទន្លេមេគង្គនៅរដូវប្រាំង ទៅលេងនៅរមណីយដ្ឋានឆ្នេរខ្សាច់កោះប៉ែន ទៀតផង។
ម្ចាស់កំពង់ចម្លងកោះប៉ែន លោក យ៉ុង អូន មានប្រសាសន៍ថា ស្ពានឫស្សីនេះ ត្រូវបានអ្នកស្រុកបង្កើតឡើងតាំងពីសម័យសង្គមរាស្ត្រនិយមមក។ លោកបន្តថា មូលហេតុនាំឱ្យខ្មែរជំនាន់នោះបង្កើតឡើង ព្រោះទីតាំងឆ្លងកាត់ពីក្រុងកំពង់ចាម ទៅកាន់ដីកោះ គឺអាចឆ្លងទូកបានតែនៅរដូវវស្សាប៉ុណ្ណោះ រីឯរដូវប្រាំង មានខ្សាច់ដុះកាន់តែច្រើន ធ្វើឱ្យទូកមិនអាចបើកឆ្លងកាត់បាន។ លោកបន្តថា មូលហេតុនេះហើយដែលនាំឱ្យខ្មែរជំនាន់នោះបង្កើតជាគំនិតច្នៃប្រឌិត ដោយប្រើឫស្សីធ្វើជាស្ពានបែបនេះឡើង៖ «នៅឆ្នាំ១៩៦០ ប្លាយហ្នឹង វាមានលក្ខណៈទ្រង់ទ្រាយតូចដោយសារប្រដឹសនេះ វាធ្វើជំនួសទូកដ ព្រោះថា ទឹកស្រកទៅវាចម្លងទូកអត់កើត»។ លោកបន្ថែមទៀតថា ស្ពានឫស្សី ឬស្ពានប្រដឹស មិនមានវត្តមានឡើយនៅក្នុងសម័យខ្មែរក្រហម ឬរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យទេ ហើយស្ពាននេះ ចាប់មានកំណើតឡើងវិញនៅក្រោយរបបនេះដួលរលំនៅឆ្នាំ១៩៧៩។
ស្ពានឫស្សី មានប្រវែងប្រមាណ ៨០០ ទៅ ៩០០ម៉ែត្រ។ ស្ពាននេះ ធ្វើឡើងអំពីឫស្សីក្រង ឬត្បាញភ្ជាប់គ្នា ព្រមទាំងមានជន្ទល់ ឬជើងស្ពានយ៉ាងញឹកស្អេកប្រៀបដូចជើងសត្វក្អែប ហើយចងភ្ជាប់គ្នាដោយខ្សែលួស។ ស្ពានប្រដឹស ត្រូវចំណាយឫស្សីប្រមាណ ៤ម៉ឺនដើម ហើយឫស្សីទាំងនោះជារៀងរាល់ឆ្នាំម្ចាស់កំពង់ចម្លងត្រូវទិញឫស្សីព្រៃ ពីខេត្តក្រចេះ។ តាមបណ្ដោយស្ពាននៅពេលយប់ មានដាក់ជាអំពូលភ្លើងមួយៗ ដើម្បីបំភ្លឺដល់អ្នកធ្វើដំណើរផងដែរ។
លោក យ៉ុង អូន បញ្ជាក់ថា នៅពេលរដូវវស្សាចូលមកដល់ ស្ពានឫស្សីនេះ ត្រូវបានលោករុះរើទុកសម្រាប់ប្រើប្រាស់ឆ្នាំក្រោយទៀត ប៉ុន្តែលោកត្រូវទិញឫស្សីថ្មីចំនួន ៣ម៉ឺនដើមបន្ថែមជារៀងរាល់ឆ្នាំ។ លោកថា ស្ពាននេះចាប់ផ្ដើមកសាងនៅខែវិច្ឆិកា និងខែធ្នូ ហើយដាក់ប្រើប្រាស់នៅខែមករា រហូតដល់ខែមិថុនា ទើបត្រូវរុះរើចេញវិញ ព្រោះជារដូវទឹកឡើង ហើយត្រូវជំនួសដោយទូកដដឹកអ្នកដំណើរឆ្លងកាត់ទន្លេមេគង្គវិញ។ លោកឱ្យដឹងថា ទឹកប្រាក់ចំណាយលើការទិញឫស្សី និងការកសាងស្ពានឡើង គឺត្រូវចំណាយអស់ទឹកប្រាក់ចំនួន ៦ម៉ឺនដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក។ លោកបញ្ជាក់អំពីអត្ថប្រយោជន៍ស្ពានឫស្សីដូច្នេះថា៖ «ឆ្លងទូក ខែទូកឆ្លងទម្រាំបាន វាយឺត ហើយវារតេតរតូត មានការធ្លាក់ទឹកធ្លាក់អ៊ីចឹងទៅ។ ចំណែកស្ពានប្រដឹសនេះ ឆ្លងទៅដោយរហ័ស ទាន់ចិត្ត ហើយចង់ទៅថ្មើរណាទៅថ្មើរហ្នឹង»។
ចំពោះតម្លៃឆ្លងកាត់ស្ពានមួយលើកសម្រាប់មនុស្សម្នាក់ ៤០០រៀល កង់ ១គ្រឿង ២០០រៀល ម៉ូតូ ១គ្រឿង ៥០០រៀល រទេះសេះ និងសេះ ២.០០០រៀល រថយន្តធុនមធ្យម ១ម៉ឺនរៀល រថយន្តធុនតូចតម្លៃ ៦.០០០រៀល។ ចំណែកមន្ត្រីរាជការ និងសិស្សសាលាមិនយកតម្លៃមនុស្សឆ្លងកាត់ទេ ប៉ុន្តែត្រូវបង់ថ្លៃកង់ ឬម៉ូតូ ក្នុងពេលធ្វើដំណើរម្តងៗ។
ទាក់ទងស្ពានឫស្សីនេះដែរ គេហទំព័របរទេសមួយឈ្មោះ ឌីស្ទីណេសិន ធិប (Destination Tips) ដែលនិយាយអំពីស្ពានដែលគួរឱ្យខ្លាចបំផុតនៅលើពិភពលោកទាំង ១៥ ក្នុងនោះ ក៏មានស្ពានឫស្សីនៅខេត្តកំពង់ចាម ផងដែរ ដោយភ្ជាប់ជាមួយរូបភាព។ ប្រជាពលរដ្ឋធ្វើដំណើរនៅលើស្ពានយ៉ាងច្រើនកុះករ អាចទំនងជារូបភាពពលរដ្ឋឆ្លងកាត់នៅរដូវបុណ្យឆ្នាំខ្មែរ។
លោក យ៉ុង អូន បញ្ជាក់ថា តាំងពីពេលលោកទទួលសិទ្ធិវិនិយោគ ព្រមទាំងជំនាន់មុនៗ លោកទៅទៀតនោះ ការធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់លើស្ពានឫស្សី គឺមិនធ្លាប់មានអ្នកគ្រោះថ្នាក់ឡើយ ហើយខាងលោកតែងដើរពិនិត្យស្ថានភាពស្ពានរហូត។ ម្ចាស់អាជីវកម្មកំពង់ចម្លងរូបនេះទទួលបានសិទ្ធិវិនិយោគពីរដ្ឋកាលពីឆ្នាំ២០០៤ ហើយនឹងបញ្ចប់អាណត្តិរបស់ខ្លួននៅឆ្នាំ២០១៩ ខាងមុខ។ ស្ពានប្រដឹស នឹងមិនសូវមានអ្នកឆ្លងកាត់ដូចមុនទៀតទេ បន្ទាប់ពីមានស្ពានថ្មនៅក្បែរនោះកសាងរួច។
ជារៀងរាល់ថ្ងៃ ប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅដីគោក និងដីកោះ តែងធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់ស្ពានឫស្សី ទៅមក រួមមានសិស្សសាលាមករៀននៅក្រុងកំពង់ចាម អ្នកភូមិដឹកកសិផលកសិកម្មដូចជា ថ្នាំជក់ ពោត ល្ង និងផ្លែឈើហូបផ្លែមកលក់នៅក្រុងកំពង់ចាម ជាដើម។ ម្ចាស់អាជីវកម្មកំពង់ចម្លងដដែលអះអាងថា តម្លៃមានក្នុងតារាងកំណត់ច្បាស់លាស់ ដោយមិនអាចយកលើសបានទេ ប៉ុន្តែពលរដ្ឋធ្វើដំណើរខ្លះលើកឡើងថា តម្លៃជាក់ស្ដែងអាចខុសគ្នា ១០០ ឬ ២០០រៀលដែរ។ ទោះបីជាបែបនេះក្តី ប្រជាពលរដ្ឋនៅឃុំកោះមិត្ត មួយរូប លោក ហង្ស ស៊ីផាត មានប្រសាសន៍ថា ពួកគាត់រស់នៅលើដីកោះ មិនសោកស្ដាយឡើយនៅពេលស្ពាននេះ ត្រូវបានបាត់បង់ ពីព្រោះអ្នកភូមិចង់បានស្ពានថ្ម ដើម្បីធ្វើដំណើរ ពីព្រោះវាងាយស្រួលជាងឆ្លងស្ពានឫស្សី និងមានសុវត្ថិភាពជាង។ លោកថា បើនៅរដូវវស្សាផង ការធ្វើដំណើរកាន់តែពិបាកសម្រាប់ពលរដ្ឋឆ្លងកាត់ទៅមកថែមទៀត៖ «អ្នកស្រុកអ្នកភូមិចង់បានស្ពានថ្ម ព្រោះវាងាយ ហើយវាធូរថវិកា ហើយវាបើបានផលិតនៅក្នុងស្រុកគេ មកទិញដល់កន្លែង»។ ប្រភពដដែលចង់ឱ្យអាជ្ញាធរខេត្តពន្លឿនការកសាងស្ពានថ្ម ឱ្យបានឆាប់រហ័ស ដើម្បីបង្កភាពងាយស្រួល និងកាត់បន្ថយការចំណាយរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។ តាមគម្រោងស្ពានថ្ម ដែលភ្ជាប់ពីក្រុងកំពង់ចាម ទៅកាន់កោះប៉ែន ដែលមានប្រវែងជាង ១ពាន់ម៉ែត្រ នឹងកសាងបញ្ចប់នៅឆ្នាំ២០១៧។ ស្ពានថ្មថ្មីនោះ គឺមានឈ្មោះថា ស្ពានកំពង់ឆៃវ៉ាត។
ប្រធានមន្ទីរទេសចរណ៍ខេត្តកំពង់ចាម លោក ស៊ាន សុគុន មានប្រសាសន៍ថា បើទោះបីជាស្ពានថ្មថ្មីនឹងជំនួសការធ្វើដំណើរលើស្ពានឫស្សីក៏ដោយ ប៉ុន្តែគម្រោងស្ពានឫស្សីនឹងត្រូវកសាងឡើងនៅរដូវប្រាំងដដែល ពីព្រោះដើម្បីទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរ ធ្វើដំណើរពីក្រុងកំពង់ចាម ទៅកាន់រមណីយដ្ឋានឆ្នេរខ្សាច់កោះប៉ែន។
ជាមួយគ្នានេះ អភិបាលរងខេត្តនិងជាអ្នកនាំពាក្យសាលាខេត្តកំពង់ចាម លោក ជីម លាវ បញ្ជាក់ថា អាជ្ញាធរនៅតែកសាងស្ពានឫស្សីនេះដដែល ពីព្រោះវាជាស្ពានប្រពៃណី ម្យ៉ាងជាស្ពានប្រវត្តិសាស្ត្រប្រចាំខេត្តមួយនេះផង។ លោកបន្តថា ស្ពានឫស្សី បានជួយឱ្យប្រជាពលរដ្ឋដីកោះ និងពលរដ្ឋដីគោក មានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយគ្នា ហើយស្ពាននេះមិនដែលបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់អ្នកធ្វើដំណើរទេ ប៉ុន្តែជាចំណែកមួយទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរណ៍ផង៖ «គេទៅលេងសមុទ្រកំពង់សោម គេមកងូតទឹកសាបទៀត ប៉ុន្តែនៅឆ្នេរខ្សាច់កោះប៉ែននេះ គេងូតទឹកហើយ មិនបាច់ងូតទឹកសាបទៀតទេ ព្រោះទឹកស្អាតល្អណាស់»។ ឆ្លើយតបទៅនឹងការអំពាវនាវរបស់ប្រជាជនដីកោះ អ្នកនាំពាក្យរូបនេះ បញ្ជាក់ថា ខាងអាជ្ញាធរខេត្តបានជំរុញឱ្យកង វិស្វកម្មទាំងនោះ ពន្លឿនការសាងសង់ស្ពានថ្មថ្មី ឱ្យបានឆាប់រហ័ស។ លោកអះអាងថា តាមគម្រោងស្ពានថ្មថ្មី នឹងអាចដាក់សម្ពោធនៅមុនពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំប្រពៃណីខ្មែរនាឆ្នាំ២០១៧ ពីព្រោះបច្ចុប្បន្នស្ពានថ្មនេះ កសាងសម្រេចបានប្រមាណ ៧០ភាគរយហើយ៕
ចម្លងទាំងស្រុងពីវេបសាយ វិទ្យុអាស៊ីសេរី៖ ប្រវត្តិស្ពានឫស្សីនៅខេត្តកំពង់ចាម
បញ្ជីអំពីប្រាសាទបុរាណ និងទីតាំងប្រវត្តិសាស្ត្រនៅស្រុកកំណើត
នេះជាតារាងរៀបរាប់ឈ្មោះប្រាសាទបុរាណ និងទីតាំងមួយចំនួនដែលមានតម្លៃជាប្រវត្តិសាស្ត្រនៅ ខេត្តកំពង់ចាម និងខេត្តត្បូងឃ្មុំ។ ការដែលធ្វើនេះមិនមែនគ្មានហេតុទេ ដែលខិតខំប៉ុន្មានឆ្នាំមកនេះ បង្កើតប្លុកនេះឡើងជាពិសេសចំពោះ ខេត្តកំពង់ចាម ក៏ដោយសារជាស្រុកកំណើត ទោះឃ្លាតឆ្ងាយប៉ុណ្ណា យូរប៉ុណ្ណា ក៏អារម្មណ៍នឹករលឹកអនុស្សាវរីយ៍នានារាប់មិនអស់តាំងពីមិនទាន់ដឹងក្ដីមក ហាក់ប្រាកដនៅនឹងភ្នែក។
កំណត់ហេតុ ស្ដីពីស្គរមហោរធឹកមួយ នៅខេត្តកំពង់ចាម
មុន ឥណ្ឌូរូបនីយកម្ម បុព្វការីជនខ្មែរបានស្គាល់វឌ្ឍនភាពគ្រប់វិស័យរួចទៅហើយ ដូចមាន វិស័យសិប្បកម្ម ស្ថាបត្យកម្ម ជាភស្តុតាងស្រាប់ ។ បន្ថែមជាមួយនេះដែរ ពួកគេក៏មានការប្រាស្រ័យទាក់ទងខាងពាណិជ្ជកម្មជាមួយប្រទេសជិតខាងខាង ជាពិសេស ប្រទេសចិន មុនការបង្កើត រដ្ឋហ្វូ-ណន នាដើមសតវត្សទី ១ នៃគ.ស ។
យោងតាមការសិក្សាស្រាវជ្រាវខាងបុរាណវិទ្យា យើងបានដឹងថា មានការនាំចូលពី ប្រទេសចិន នូវរបស់ប្រើប្រាស់មួយចំនួន ដូចជា ស្គរមហោរធឹក និងថ្មយក់ សម្រាប់ធ្វើគ្រឿងអលង្ការជាដើម ចូលមកក្នុងដែនដីសុវណ្ណភូមិ ។ សូមបញ្ជាក់ថា តាមភូមិសាស្ត្រជាប្រវត្តិសាស្ត្រ សុវណ្ណភូមិ នៅទីនេះ គឺសំដៅ ប្រទេសហ្វូ-ណន ឬអតីតទឹកដីកម្ពុជា ប្រទេសភូមា អតីតទឹកដីមន ប្រទេសចម្ប៉ា ជ្រោយម៉ាឡាយូ និងប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី ដោយហេតុថាប្រទេសថៃ ឬ ឡាវ/លាវ និងប្រទេសវៀតណាមខាងត្បូង មិនទាន់ចាប់បដិសន្ធិក្នុងទឹកដីខ្មែរបុរាណនៅឡើយទេ ។
ថ្មីៗនេះ នៅលើទួលមួយ ចម្ងាយប្រហែលជាមួយគីឡូម៉ែត្រពី ភូមិពាម ឃុំព្រែកក្របៅ ស្រុកកងមាស ខេត្តកំពង់ចាម ក្នុងទឹកដីព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា គេបានរកឃើញនូវស្គរមហោរធឹកមួយ ។ សូមជម្រាបថា ស្គរនេះ ធ្វើពីសំរឹទ្ធ ដែលមានទម្ងន់ប្រមាណជា ៤គីឡូក្រាម (Cf. សូមមើល កោះសន្តិភាព ថ្ងៃទី ០៤-០៥ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០១០) ជាភស្តុតាងជាក់ស្ដែងមួយបង្ហាញឲ្យដឹងនូវទំនាក់ទំនងខាងពាណិជ្ជកម្ម រវាងខ្មែរ និងចិនយ៉ាងប្រាកដ ។
សូមជម្រាបថា ពីមុនគេធ្លាប់រកឃើញនូវស្គរ ឬបំណែកស្គរមហោរធឹកមួយចំនួន នៅលើទឹកដីនៃ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បច្ចុប្បន្ន ដូចនៅ ខេត្តព្រៃវែង ខេត្តបន្ទាយមានជ័យជាដើម តែនេះជាលើកទីមួយហើយដែលស្គរប្រភេទនេះ ដែលមានរូបរាងពេញ ត្រូវបានជួបប្រទះនៅលើទឹកដី ខេត្តកំពង់ចាម ៕
ដោយ ៖ ម. ត្រាណេ
អត្ថបទដើម ៖ CEN : កំណត់ហេតុ ស្ដីពីស្គរមហោរធឹកមួយ នៅខេត្តកំពង់ចាម
អានបន្ថែម ៖
- ស្គរសំរិទ្ធិ ហៅទឹកភ្លៀងដែលគេហៅស្គរមហោរធិកសំរិទ្ធមានប្រភពមកពីកុលសម្ព័ន្ធចិនឈ្មោះ “ហ្សូន” កាលពី ៦០០ ឆ្នាំមុន គ.ស
- បណ្ដាញព័ត៌មានវប្បធម៌ខ្មែរ ៖ ស្គរមហោរធឹក
ការរកឃើញកាំភ្លើងធំបុរាណពីទន្លេមេគង្គ
ក្រៅពីអត្ថបទ រកឃើញកាំភ្លើងធំបុរាណនៅមេមត់ ដែលខ្ញុំបានចម្លងទាំងស្រុងពី គេហទំព័រ Cambodia Research ខ្ញុំបានប្រទះឃើញ មតិមួយនៃ លោកគ្រូខ្ញុំ គឺលោកសាស្ត្រាចារ្យ វង់.សុធារ៉ា ដែលបង្រៀនផ្នែកប្រវត្តិសាស្ត្រនៅមហាវិទ្យាល័យ ។ លោកបានមានមតិក្នុងអត្ថបទ ៖ ខ្មែរធ្លាប់បានផលិតកាំភ្លើងធំតាំងពីអំឡុងសតវត្សទី ១៤ ? ថា ៖
ខ្ញុំទើបតែរកឃើញសំណៅដើម កាសែតកម្ពុជា ឆ្នាំទី១៩ លេខ៤០០៥ ចេញផ្សាយ ថ្ងៃសុក្រ ទី២៧ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៥៩ ទំព័រ១ច និងទី៤ច និងកាសែតមាតុភូមិ ឆ្នាំទី៧ លេខ៦៥៦ ចេញផ្សាយ ថ្ងៃសៅរ៍ ទី២៨ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៥៩ ទំព័រទី១គ និងទី២គ មានចុះផ្សាយពីការរកឃើញកាំភ្លើងធំបុរាណចំនួន ៣ដើម ពីបាតទន្លេមេគង្គក្នុងខេត្តកំពង់ចាម គឺតូច១ដើម និងធំ២ដើមដែលមានចារឹកអក្សរនៅលើកាណុងនោះ ។ កាណុងធំទី១ មានចារអក្សរថា «ចៅស្រីរាជនុកូល ចាសុបតាស» ឱកហ្លួងបាននរាជ ព.ស.២២៣៩ និងកាណុងទី២ មានអក្សរថា «ចៅស្រីរាជនុកូល ចាតុបតាស» ឱកសែនរាជ ព.ស.២២៣៩ ។ បើតាមកាលបរិច្ឆេទនេះ គួរតែកាណុងកាំភ្លើងទាំងពីរត្រូវគេផលិតនៅឆ្នាំ១៦៩៦ ក្នុងរាជ្យព្រះបាទជយជេដ្ឋាទី៣ ។ ប៉ុន្តែ ខ្ញុំនៅតែសង្ស័យចំពោះការអានតួលេខកាលបរិច្ឆេទនេះ ដោយសារមានបញ្ហាពីរដែលត្រូវពិចារណា។ ទី១ កាលបរិច្ឆេទលើកាណុងនេះ គួរតែចារឹកជាមហាសករាជ មិនមែនជាពុទ្ធសករាជទេ, ទី២ បើគេប្រើមហាសករាជមែន គឺឆ្នាំ១៦១៨ ហើយជាទូទៅអ្នកអានសម្រាប់យកមកចុះកាសែតអាចអានច្រឡំ ដោយសារលេខ៧ មានរូបរាងស្រដៀងគ្នានឹងលេខ៦ ។ បើដូច្នោះមែន កាណុងកាំភ្លើងធំទាំង ២នេះ គួរតែកសាងក្នុងជំនាន់កាំភ្លើងធំដែល លោក ធុយ.ចាន់ធួន និង លោក អ៊ុំ.វុន បានលើកយកមកបង្ហាញនេះដែរ។ គួរឲ្យស្ដាយ ដែលសព្វថ្ងៃ យើងមិនដឹងថា កាំភ្លើងនោះនៅទីណា។
វប្បធម៌មេមត់
ប្រសូតឡើង ក្នុងសម័យវប្បធម៌ថ្មរំលីង ទីប្រជុំជនបុរាណដែលមានឈ្មោះថា ភូមិមូល ឬ បន្ទាយគូនោះ គឺជាភស្តុតាងនៃការលេចឡើងនៃទីក្រុងដំបូងបង្អស់របស់ប្រជាជនខ្មែរ ដែលស្ថិតនៅតំបន់ដីក្រហមក្នុង ខែត្រកំពង់ចាម នៅខែត្រសៀមរាប នៅភាគខាងត្បូងនៃប្រទេសវៀតណាមនិងនៅភូមិភាគឦសាននៃប្រទេសថៃបច្ចុប្បន្ន ។ ផ្សេងពីទីតាំងទាំងនោះ យើងក៏ឃើញមានទីប្រជុំជនរាងជាភូមិមូលនៅប្រទេសថៃ យ៉ាងច្រើនកុះករដែរពិសេស នៅក្នុងតំបន់ខ្ពង់រាបនគររាជសីមា ។
ក្នុងសម័យកាលដំបូងដែលវប្បធម៌មេមត់បានផ្ដើមឡើងនោះ គឺចាប់ពី ៤០០០ ឆ្នាំមុនគ.ស ដល់ដើមសម័យប្រវត្តិសាស្ត្រ ទីប្រជុំជនទាំងនោះមានរាងមូល ឬក៏ជារង្វង់ៗ ហើយលក្ខណៈទូទៅ នៃទីប្រជុំជន ទាំងនោះ គឺមានកំពែង ធ្វើអំពីដីលើក កម្ពស់ប្រហែលជាពីរម៉ែត្រ ពីផ្ទៃដីធម្មជាតិ ។ កំពែងមានទទឹងប្រមាណជា ៣ ទៅ ៥ម៉ែត្រ រីឯជម្រៅ ប្រហែលជា ៤ម៉ែត្រ ពីខ្នងនៃកំពែង ទៅបាតគូទឹក ដែលហ៊ុមព័ទ្ធនៅផ្នែកខាងក្នុង នៃកំពែងសម្រាប់ការពារសុវត្ថិភាព ។ លទ្ធផលនៃ ការស្រាវជ្រាវក៏បានឲ្យដឹងទៀតថា ភូមិមូល នីមួយៗ មានអង្កត់ផ្ចិតប្រហែលពី ១៥០ ទៅ ២០០ ម៉ែត្រ ដែលជូនកាលធំលើសនេះក៏មាន ។ ម្យ៉ាងវិញទៀតកំពែងតែងតែមានច្រកកាត់ផ្ដាច់មួយដែលជាច្រកចេញចូល ក្នុងភូមិទាំងនោះ ដែលសុទ្ធសឹងតែជាដីទួល ។
ការធ្វើកំណាយ ខាងបុរាណវិទ្យានៅភូមិមូល នៅចម្ការកៅស៊ូក្រែក ជាពិសេសស្ថានីយ ឡូត៍លេខ ៦២២ / ៥២ បានបង្ហាញ នូវចំណេះចេះដឹងថ្មីមួយចំនួនពាក់ព័ន្ធ ទៅនឹងវប្បធម៌មេមត់ យ៉ាងប្រាកដដូចជារបស់ប្រើប្រាស់ធ្វើអំពីថ្ម ដូចជា ពូថៅដៃ កងដៃថ្ម រំលីងកុលាលភាជន៍ ធ្វើអំពីដីដុត ព្រមទាំងវត្ថុផ្សេងទៀតមួយចំនួន ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ វត្តមាននៃការសិក្សាស្រាវជ្រាវបានឲ្យដឹងថា ទីប្រជុំជននា សម័យបុរេប្រវត្តិសាស្ត្រ ទាំងនោះ ដែលជាសណ្ឋាននៃទីក្រុងខ្មែរដំបូង មុនពេលដែលត្រូវបានជំនួស ដោយបុរី ឬ ទីក្រុងបែបឥណ្ឌា មានរាងមូល ហើយមានជម្រាល ពីទីខ្ពស់ ពីទិសអាគ្នេយ៍ ចុះទៅទិសពាយ័ព្យ ដែលជាច្រកចូល ។ ផ្ទៃរាបបរិវេណ នៅខាងក្នុង ដែលជាលំនៅស្ថាន គឺទាបជាងដីធម្មជាតិ ប្រហែលជា ១ម៉ែត្រតែប៉ុណ្ណោះ ដែលនៅហ៊ុមព័ទ្ធជុំវិញ ។
លក្ខណៈដ៏ពិសេសមួយទៀត នៃស្ថានីយ ឡូត៍៦២ / ៥២ គឺនៅទីនេះ អង្កត់ផ្ចិតនៃភូមិមូល មានប្រវែងប្រមាណជា ១៥០ ម៉ែត្រ ហើយទទឹងនៃគូទឹក កន្លែងខ្លះអាចមានប្រវែង រហូតដល់ ២៥ ម៉ែត្រ ប៉ុន្តែមិនមានទឹកដក់ទេ ។ បើសិនជាគេផ្ដោតការយកចិត្តទុកដាក់លើកំពែងវិញ គេនឹងឃើញថា មានកម្ពស់ប្រមាណជា ៥ម៉ែត្រ ពីគូទឹកហើយ ក៏ប្រហែលជា ២ម៉ែត្រដែរ បើប្រៀបធៀប ទៅនឹងផ្ទៃដីធម្មជាតិដែលស្ថិតនៅជុំវិញនោះ ។
ខាងលើនេះគឺជា ទិន្នន័យមកពីការកំណាយតាមវិធីសាស្ត្រ និស្សិតនៃមហាវិទ្យាល័យ ជំនាន់ទី ៦ នៃសកលវិទ្យាល័យ ភូមិន្ទវិចិត្រសិល្បៈ កន្លងមក ៕
ដោយ ៖ ម. ត្រាណេ
***