Posts Tagged With: ភូមិ
វប្បធម៌ភូមិមូល
ក្នុងឯកសារមុន យើងបានពិនិត្យនូវទម្រង់នៃភូមិមូលមួយចំនួន នៅប្រទេសថៃបច្ចុប្បន្ន និងវៀតណាម ដែលជាសមិទ្ធផលមន-ខ្មែរ ។ ឥឡូវយើងសូមពិនិត្យទម្រង់ ឬលក្ខណៈនៃភូមិមូលនៅប្រទេសកម្ពុជាបច្ចុប្បន្នម្ដងវិញ ។
ជាបឋម សូមជម្រាបថា បើយោងតាមការស្រាវជ្រាវដ៏ឆ្នើមរបស់លោក ធុយ ចាន់ធឿន នៅតំបន់ជប់ មេមត់ នៅ ខែត្រកំពង់ចាម ។ ជាលទ្ធផលដំបូងបង្អស់នៃកិច្ចស្រាវជ្រាវ ដែលមានរយៈពេលវែង លោកបុរាណវិទូខាងលើបានបង្ហាញនូវប្រភេទទាំង៧ ដែលលោកបានសិក្សា ។
ដូច្នេះតទៅ យើងសូមលើកលទ្ធផលនៃការស្រាវជ្រាវជាដំណាក់កាលៗ របស់លោកដូចតទៅ ៖
- នៅក្នុងប្រភេទទី១ គេឃើញមានច្រកចូលតែមួយ ហើយមានផ្លូវដោយមិនមានការកាត់ផ្ដាច់ដោយគូរទឹក ដូចករណីស្ថានីយក្រែកលេខ ៥២ និងស្ថានីយគគីរលេខ ៦ ។
- ស្ថានីយទី២ មានច្រកចូលតែមួយ គ្មានលើកដីធ្វើជាផ្លូវដើរ ដូចជាស្ថានីយលំពែង២ ជាឧទាហរណ៍ជាក់ស្ដែង ។
- ប្រភេទទី៣ គេឃើញច្រកចូលមានចំនួនពីរ គ្មានដីលើក ធ្វើជាផ្លូវដើរ ដូចករណីស្ថានីយកំពែង១ ។
- ចំពោះប្រភេទទី៤ មានច្រកចូលពីរ ហើយមានទីទួលនៅចំពីមុខច្រកធំ ដូចករណីស្ថានីយត្រមែង និងស្ថានីយកំពាន់ ជាសក្ខីកម្មស្រាប់ ។
- រីឯស្ថានីយប្រភេទទី៥ លោកបានឲ្យដឹងថា នៅត្រង់ច្រកចូលមានទីទួលនៅចំពីមុខច្រកទាំងពីរ ដូចស្ថានីយបេង និងស្ថានីយត្របែកជាឧទាហរណ៍ ។
- ស្ដីពីស្ថានីយប្រភេទទី ៦ នេះ លោកបានបញ្ជាក់ថា ជាស្ថានីយមានរាងអណ្ដាត លយចេញពីផ្ទៃខាងក្នុងនៃស្ថានីយត្រង់ច្រកចូល មានទីទួលនៅចំពីមុខច្រកទាំងពីរ។ ជាឧទាហរណ៍ លោកបើកស្ថានីយបេង និងត្របែកគំរូ ។
- ប្រភេទទី៧ ស្ថានីយមានច្រកចូលច្រើន ដូចករណីស្ថានីយត្របែក ។
យោងតាមលទ្ធផលនៃការស្រាវជ្រាវខាងបុរាណវិទ្យា នាសម័យបុរេប្រវត្តិសាស្ត្រ យើងអាចសន្និដ្ឋានបានថា បុព្វការីជនខ្មែរ មុនឥណ្ឌូរូបនីយកម្មបានស្គាល់វិស័យស្ថាបត្យកម្មប្រចាំជាតិរបស់ខ្លួនយ៉ាងជាក់ច្បាស់ ដូចការចែកចាយនៃទីប្រជុំជនដែលយើងទើបតែលើកនៅខាងលើជាភស្តុតាងស្រាប់ ៕
ដោយ ៖ ម. ត្រាណេ
***
ប្រភពដើម CEN: វប្បធម៌ភូមិមូល ខេត្តកំពង់ចាម